Jonge starters op de woningmarkt moeten bijna twee keer een modaal salaris verdienen om aan een koopwoning te kunnen komen, blijkt uit berekeningen van Rabobank. Door gestegen woningprijzen, hogere hypotheekrentes en strengere leennormen is de drempel voor starters nog hoger geworden.
Tussen 2003 en 2015 hadden starters nog een bruto inkomen van ongeveer € 40.000 nodig om een eerste woning te kopen. Maar sindsdien is dit bedrag omhooggeschoten naar € 71.000. De inkomens zijn in dezelfde periode ook gestegen, maar wel minder hard. In 2014 was het gemiddeld besteedbaar inkomen even hoog als het benodigde salaris voor een starterswoning. Nu ligt dat ongeveer 40% lager. Een modaal salaris bedraagt in 2022
€ 38.000 (bruto, berekend door het Centraal Planbureau).
Dat koopwoningen voor starters minder bereikbaar zijn geworden, komt deels door de hogere huizenprijzen. De prijs van een gemiddelde starterswoning is tussen 2003 en mei van dit jaar met 90% gestegen tot € 380.000, becijfert Rabobank-econoom Stefan Groot.
Aangewezen op huren
Starters profiteren ook steeds minder van fiscale voordelen, zoals de hypotheekrenteaftrek, dan voorheen. De leennormen zijn bovendien sinds de financiële crisis aangescherpt: starters mogen minder lenen ten opzichte van het inkomen en de woningwaarde dan voor 2008. Volgens Groot zijn jongeren daardoor aangewezen op huren, terwijl ze daarmee duurder uit zijn. Vooral jongeren en alleenstaanden onder de 40 jaar willen vaak verhuizen, maar kunnen geen betaalbare woning vinden.
Volgens Groot is woningschaarste een van de grote oorzaken van waarom starters geen koopwoning kunnen krijgen. Vanaf 2011 is door uitblijvende nieuwbouw de woningvoorraad minder sterk toegenomen dan het aantal inwoners.
‘Meer nieuwbouw nodig voor starters woningmarkt’
“Meer nieuwbouw zal de prijsstijgingen van het afgelopen decennium niet ongedaan maken, maar kan de toegankelijkheid van koopwoningen voor starters wel weer terugbrengen naar een niveau dat aansluit bij hun inkomens”, zegt Groot tegen Nu.nl. Het gemiddeld besteedbaar inkomen is nu ruim 48.000 euro.
Ruimere leennormen liggen niet voor de hand, vindt de Rabo-econoom. “Door het achterblijvende aanbod zou dat vooral tot hogere huizenprijzen leiden.” Om starters meer kans op de woningmarkt te geven, biedt vooral meer nieuwbouw soelaas.
